Günlük test sayıları 20 000 leri, yeni tespit edilen pozitif kişi sayısı 3000 leri ve toplam pozitif kişi sayısı da 24 000 i buldu. Bunlar önemli rakamlar ve ülkemiz için artışın en yüksek olduğu zamanları yaşıyoruz; bu nedenle dikkatli olmalıyız ama asla paniğe kapılmamalıyız.
Bütün dünyayı etkileyen Covid 19 salgını her ülkede bazı farklılılar gösterebiliyor. Şu an için en yüksek sayı (311 000) ABD de iken ölüm oranı %2.7 dir. Öyle görünüyor ki Covid 19 en kötü güney Avrupa da seyrediyor; ölüm oranı İspanya da %9, İtalya da ise %12 dir. Maalesef bu aşamada bütün dünya da en kötü durum İtalya dadır, çünkü hastalık en çok burada öldürücü olmuştur.
Ülkelerde farklı seyretmesi ile ilgili sebepleri ileride çok daha iyi analiz etmiş olacağız, ve şimdilik bu konudaki söylemlerin kanıt gücü düşüktür. Ülkemizde ise bu hızlı artış döneminde ölüm oranı % 2 ler civarındadır, umarız çok çok daha düşük seviyelerde seyredecektir. Bugüne kadar bütün dünyadan elde edilen veriler; hastalığın belli bir ülkedeki seyri ile ilgili doğru yorumları yapabilmek için birinci ay dolduğundaki verileri analiz etmenin önemini göstermiştir. Bizim için 15 Nisan civarı kritik bir tarih olabilir, eğer alınan önlemlere sıkıca uyarsak bu tarihten sonra düşme eğilimini yakalayabiliriz. Tepe noktasına erişmemiz demek her gün belirlenen yeni pozitif kişi sayısında gözle görülür ve stabil bir düşmeyi yakalamamız demektir.
Bunu başarabilmemiz mümkündür ve yegane çaresi önlemlere azami uyum; dışarı çıkmama ve sosyal izolasyondur. Son günlerde ülkemizde pozitiflik artış hızı %14-15 ler civarındadır (bugün tespit edilen pozitif sayısının bir önceki gün toplam pozitif kişi sayısına bölünmesi), bu oran çok daha aşağılara inmelidir ki salgını kontrol altına aldığımızı söyleyebilelim. Unutmayalım ki toplumun önemli bir kesimi bu enfeksiyonu hiç semptomsuz geçiriyor olabilir; bunların tespit edilenlerin 5 katı olduğunu düşünürsek 120 000 kişi, 10 katı olduğunu düşünürsek 240 000 kişinin virüsü taşıdığını varsayabiliriz.
Bu varsayım rakamlar bizi tedirgin edebilir ama korkutmamalı; böyle bir durum da Covid 19 un gerçek öldürücülük oranının çok düşük olacağını gösterir %0.2 (511/240 000). Bugün için biz hekimler için bile çok yoğun bir bilgi kirliliği var, ama emin olun ki tedavide aktif rol alan meslektaşlarımız bütün bu bilgileri değerlendirip en doğru ve güncel tedavileri uygulamak için gecelerini gündüzlerine katmaktadırlar. Bugün kü tablo itibarı ile uygulanan tedavilere aldığımız cevaplar konusunda başarılı ve umutlu olduğumuzu görüyoruz.
Eminim ülkemiz için en doğru tedavi protokolleri kısa zamanda netleşecektir. Halen %100 emin olduğumuz tek bir konu var; tam izolasyonu sağlamış kişilerin hasta olması mümkün değildir. Bu nedenle çok önemli işi olmayan kimse evden çıkmamalıdır; çıkmak zorunda olanlar sosyal mesafe (2m)yi korumalı, toplu taşım araçları ve marketlerde mutlaka MASKE takmalıdır. Maske kullanmak gerçekten önemlidir ve evde yapılan (ev yapımı maskelerle ilgili birçok video ve tarif mevcuttur) maskelerin bile faydasını gösteren çalışmalar mevcuttur.
MASKE TOPLU ALANLARDA HEM KENDİMİZİ HEM DE SESSİZ ENFEKSİYON GEÇİRİYORSAK BAŞKALARINI KORUYACAKTIR. Ancak maske kendimizi çok rahat hissetmemize ve tedbirlerden vazgeçmemize sebep olmamalıdır, çünkü %100 koruyucu değildir. Unutmayalım her birimizin Covid 19 a karşı savaşın içinde ki rolü çok önemlidir; SOSYAL İZOLASYON ve KİŞİSEL HİJYEN. Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.
Prof Dr M Hakan Korkmaz
KBB uzmanı
